Cẩm nang Ngữ pháp Tiếng Trung
CÁCH DÙNG 一下子
Trong bài học này, chúng ta sẽ khám phá cách sử dụng 一下子 (yíxiàzi) để diễn đạt những hành động, cảm xúc và sự thay đổi đột ngột.
Chúng ta sẽ phân biệt giữa việc sử dụng chỉ một mình 一下子 và 一下子…就 để diễn tả một hành động nhanh chóng với kết quả tức thời.
ĐỐI VỚI CÁC HÀNH ĐỘNG VÀ THAY ĐỔI ĐỘT NGỘT
Trong phần này, chúng ta sẽ xem cách “一下子” có thể nhấn mạnh tính đột ngột hoặc tốc độ của một hành động/sự thay đổi.
Cấu trúc này làm nổi bật bản chất tức thời và bất ngờ của sự kiện mà không nhất thiết tập trung vào kết quả.
CẤU TRÚC
Chủ ngữ + 一下子 + Mệnh đề
| 他一下子明白了这个问题。 | Tā yíxiàzi míngbái le zhège wèntí. | Anh chợt hiểu ra vấn đề. |
| 门一下子关上了。 | Mén yíxiàzi guān shàng le. | Cánh cửa chợt đóng lại. |
| 她一下子哭了起来。 | Tā yíxiàzi kū le qǐlái. | Cô ấy đột nhiên bật khóc. |
LƯU Ý || Trong những ví dụ này, “一下子” nhấn mạnh đến tốc độ và sự đột ngột của hành động hoặc sự thay đổi xảy ra. Trọng tâm là tốc độ của sự kiện hơn là kết quả của nó.
ĐỂ NHẤN MẠNH KẾT QUẢ NGAY LẬP TỨC
Cấu trúc 一下子…就 (yíxiàzi… jiù) không chỉ truyền tải tính đột ngột mà còn nhấn mạnh đến kết quả hoặc thành quả tức thời.
CẤU TRÚC
Chủ ngữ + 一下子 + Mệnh đề 1, 就 + Mệnh đề 2
| 她一下子看懂了这本书，就开始写总结。 | Tā yíxiàzi kàn dǒng le zhè běn shū, jiù kāishǐ xiě zǒngjié. | Cô ấy hiểu cuốn sách ngay lập tức và bắt đầu viết một bản tóm tắt. |
| 他一下子摔倒了，就受伤了。 | Tā yíxiàzi shuāidǎo le, jiù shòushāng le. | Anh ta ngã xuống và bị thương. |
| 孩子们一下子吃完了晚饭，就出去玩了。 | Háizimen yíxiàzi chī wán le wǎnfàn, jiù chūqù wán le. | Bọn trẻ ăn xong bữa tối ngay lập tức và ra ngoài chơi. |
LƯU Ý || Trong những ví dụ này, “一下子” vẫn truyền tải tính đột ngột, nhưng việc thêm “就” nhấn mạnh kết quả ngay lập tức hoặc hậu quả sau hành động đột ngột.
CÁC CÁCH DIỄN ĐẠT TƯƠNG TỰ
立刻 (lìkè)
立刻 có nghĩa là “Ngay lập tức”, “ngay tức khắc” hoặc “ngay lập tức.” Xét về mức độ trang trọng, “立刻” trang trọng hơn “一下子”.
Có thể sử dụng hoán đổi cho nhau:
Cả “一下子” và “立刻” đều diễn đạt về một điều gì đó diễn ra nhanh chóng, không chậm trễ.
Chúng thường có thể được sử dụng trong các bối cảnh mà hành động hoặc thay đổi nhanh chóng được mong đợi.
Ví dụ:
| 他一下子就答应了 | Tā yīxià zǐ jiù dāyìngle. | Anh ấy đồng ý ngay lập tức. |
| 他立刻（就）答应了。 | Tā lìkè (jiù) dāyìngle. | Anh ấy ngay lập tức đồng ý. |
立刻 chủ yếu có thể dùng thay cho “一下子” trừ việc “立刻” trang trong hơn“一下子“。
马上 (mǎshàng）
马上 đồng nghĩa với “立刻“ và ”一下子“。
Nó cũng có nghĩa là “Ngay lập tức”, “ngay tức khắc”.
Xét về mức độ trang trọng, “马上” and ”一下子“ không trang trọng bằng “立刻“。
Ví dụ:
| 他一下子就答应了。 | Tā yīxià zǐ jiù dāyìngle. | Anh ấy đồng ý ngay lập tức. |
| 他马上（就）答应了。 | Tā mǎshàng (jiù) dāyìngle. | Anh ấy đồng ý ngay lập tức. |
LƯU Ý || 马上 thường được sử dụng cho hành động của con người. Ví dụ trong câu này, “门一下子关上了。” (Cánh cửa đột nhiên đóng lại.), chúng ta không thể dùng “马上” bởi vì chủ ngữ là “cánh cửa.”
突然 (tūrán)
Có thể sử dụng hoán đổi cho nhau:
“一下子” và “突然” đều mang nghĩa về sự đột ngột, nhưng chúng khác nhau về trọng tâm.
Trong khi “一下子” nhấn mạnh đến tốc độ hoặc tính hoàn chỉnh của hành động thì “突然” tập trung nhiều hơn vào bản chất bất ngờ của một sự kiện.
Đôi khi chúng có thể được sử dụng thay thế cho nhau trong các câu tập trung chính vào tính bất ngờ hoặc đột ngột của một sự kiện.
Ví dụ:
| 他一下子笑了。 | Tā yīxià zǐ xiàole. | Anh ta chợt cười. |
| 他突然笑了。 | Tā túrán xiàole. | Anh ta chợt cười. |
LƯU Ý || Ở đây, cả hai cách đều có thể dùng, nhưng “突然” nhấn mạnh một cách tinh tế sự ngạc nhiên hơn, trong khi “一下子” nhấn mạnh vào tốc độ của tiếng cười.
Không thể sử dụng thay thế cho nhau:
Khi “一下子” diễn tả ý nghĩa hoàn thành việc gì đó nhanh chóng, chúng ta không thể sử dụng “突然” thay vào.
Ví dụ:
Từ 突然 không phù hợp trong trường hợp này vì nó không truyền tải được cảm giác về tốc độ hoàn thành nhiệm vụ.
他突然就完成了任务 mang ý nghĩa “Anh ấy đã hoàn thành nhiệm vụ một cách đột ngột”.
BẢNG SO SÁNH
| diễn đạt | nghĩa | độ trang trọng | tình huống điển hình | điểm khác chính |
|---|---|---|---|---|
| 一下子 | “Đột nhiên”; “tức thì” | Không trang trọng | Thay đổi cảm xúc, hành động nhanh chóng và hoàn thành nhiệm vụ. | Nhấn mạnh tốc độ, sự đột ngột hoặc tính hoàn chỉnh. |
| 立刻 | “Ngay lập tức” | Trung tính/trang trọng | Được sử dụng trong bối cảnh trang trọng hoặc chính thức. | Tập trung vào hành động ngay lập tức |
| 马上 | “Luôn” | Không trang trọng | Thường được dùng trong lời nói hằng ngày, hành động của con người. | Ít trang trọng hơn, thường liên quan đến hành động nhanh chóng của mọi người. |
| 突然 | “Đột nhiên,” “Bất ngờ” | Trung tính | Những sự kiện bất ngờ hoặc thay đổi bên ngoài. | Nhấn mạnh vào bản chất bất ngờ hơn là tốc độ hoặc tính hoàn chỉnh. |
Cùng xem thêm một số ví dụ nhé:
| 她一下子就明白了事情的真相。 | Tā yí xià zi jiù míng bái le shì qíng de zhēn xiàng. | Cô ấy hiểu ngay sự thật của vấn đề. |
| 她一下子哭了出来。 | Tā yí xià zi kū le chū lái. | Đột nhiên cô ấy bật khóc. |
| 风一下子把窗户吹开了。 | Fēng yí xià zi bǎ chuāng hu chuī kāi le. | Gió đột nhiên thổi tung cửa sổ. |
| 他一下子就不见了踪影。 | Tā yí xià zi jiù bù jiàn le zōng yǐng. | Anh ấy đột nhiên biến mất. |
| 我一下子忘了要说什么。 | Wǒ yí xià zi wàng le yào shuō shén me. | 我一下子忘了要说什么。 |
| 他的脸一下子红了起来。 | Tā de liǎn yí xià zi hóng le qǐ lái. | Mặt anh chợt đỏ bừng. |
TỔNG KẾT
• 一下子 đứng một mình tập trung vào tính đột ngột hoặc nhanh chóng của một hành động hoặc sự thay đổi.
• 一下子…就 không chỉ nhấn mạnh hành động đột ngột mà còn nhấn mạnh kết quả tức thời xảy ra sau đó.
FAQs
一下子 trong tiếng Trung nghĩa là gì?
一下子 có nghĩa là “đột nhiên” hoặc “trong chốc lát”, dùng để mô tả một điều gì đó xảy ra rất nhanh hoặc bất ngờ.
一下子 khác gì 一下?
一下 thường làm dịu đi hành động, có nghĩa là “một chút” hoặc “trong thời gian ngắn”, trong khi 一下子 nhấn mạnh đến sự đột ngột hoặc nhanh chóng.
Có thể sử dụng 一下子 với hành động và trạng thái không?
Có, 一下子có thể miêu tả các hành động đột ngột như là 一下子跑了 (yíxiàzi pǎo le, “đột nhiên chạy đi”), hoặc trạng thái như 一下子明白了 (yíxiàzi míngbái le, “tự dưng hiểu”).
一下子 ở vị trí nào trong câu?
Nó thường xuất hiện trước động từ hoặc tính từ để mô tả bản chất đột ngột của hành động hoặc sự thay đổi, như 他一下子笑了 (tā yíxiàzi xiào le, “anh ấy đột nhiên cười”).
一下子 trang trọng hay không trang trọng?
一下子 thường được sử dụng trong văn nói và văn viết không trang trọng của tiếng Trung để truyền đạt tính tự phát hoặc đột ngột.
Tôi có thể học tiếng Trung với LTL không?
Dĩ nhiên rồi!
Bạn có thể học tiếng Trung tại một trong hơn 10 địa điểm của chúng tôi, theo cả lớp học nhóm hoặc lớp học cá nhân.
Xem qua chương trình của chúng tôi tại đây.
Hoặc liên hệ Tư vấn viên để thảo luận trực tiếp về kế hoạch học tập của chị.