Giới thiệu về Board Game tại Trung Quốc
Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc sử dụng board game (trò chơi bàn cờ) đơn giản như một công cụ học tiếng Trung chưa? Bạn có muốn khám phá những trò chơi board game Trung Quốc phổ biến nhất?
Tại LTL, chúng mình luôn khuyến khích học tập qua những hoạt động vừa vui nhộn vừa hiệu quả.
Có thể bạn đã đọc bài viết trước của chúng mình về cách cải thiện tiếngTrung qua các trò chơi điện tử của Trung Quốc hay phim Trung Quốc trực tuyến.
Tuy nhiên, hôm nay chúng ta sẽ thử một phương pháp ít sử dụng công nghệ hơn…
Dưới đây là các chủ đề chính mà chúng mình sẽ bàn đến:
Board Game Trung Quốc || Cách Board Game Hỗ Trợ Học Tiếng Trung
Board Game Trung Quốc || Các Quán Chơi Board Game
Board Game Trung Quốc || Từ Vựng Cần Biết
Board Game Trung Quốc || Top 5 Trò Chơi Hay Nhất
Board Game Trung Quốc || Các Trò Chơi Kinh Điển
Board Game Trung Quốc || Câu Hỏi Thường Gặp
Trước tiên, chúng ta cùng khám phá mối liên hệ giữa các trò chơi board game Trung Quốc và việc cải thiện kỹ năng tiếng Trung.
Board Game Trung Quốc || Cách Board Game Hỗ Trợ Học Tiếng Trung
Lý do #1: Bạn BUỘC phải giao tiếp để tiến bộ trong trò chơi.
- Nếu bạn thuộc nhóm những người yêu thích cạnh tranh, thì đây chính là “kho báu” giúp bạn học ngôn ngữ! Dù là mặc cả giá trong Đảo Catan (卡坦岛）, hay đưa ra gợi ý bằng lời trong trò chơi Mật danh/Codenames (行动代号）, thì việc nói tiếng Trung không chỉ giúp bạn chơi tốt hơn mà còn là công cụ để đánh lừa đối thủ!
Theo kinh nghiệm của chúng mình, càng quyết tâm giành chiến thắng, bạn càng có động lực sử dụng tiếng Trung. Bạn sẽ quên đi nỗi sợ nói sai từ hay sai thanh điệu!
Dưới áp lực thời gian, bạn sẽ nhanh chóng học cách diễn đạt suy nghĩ ngay cả khi chưa biết đủ từ vựng – một kỹ năng cực kỳ hữu ích để cải thiện độ trôi chảy khi giao tiếp.
Lý do #2: Tăng vốn từ vựng tiếng Trung cực nhanh
- Bất kể bạn chọn trò chơi nào, bạn sẽ tiếp xúc với hàng loạt từ vựng – từ những từ quen thuộc đến hoàn toàn mới.
Nếu bạn mới học tiếng Trung, một cách hay là chọn trò chơi mà bạn đã từng chơi bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Như vậy, bạn sẽ không bị quá tải vì phải học cả cách chơi lẫn từ vựng mới cùng lúc.
Một lựa chọn khác là tìm hiểu luật chơi trước, hoặc nhờ bạn bè giải thích bằng tiếng mẹ đẻ trước khi bắt đầu.
Nhưng một khi cuộc chơi bắt đầu, hãy cất ngay từ điển đi!
Điều này không khó như bạn nghĩ đâu…
Các trò chơi board game bằng tiếng Trung thường lặp lại cùng một tập hợp từ và cụm từ, giúp bạn dễ dàng ghi nhớ.
Ngoài ra, hầu hết các trò chơi hiện đại đều có hình ảnh minh họa, giúp bạn hiểu được ý nghĩa của từ mà không cần phải dịch.
Nghiên cứu cũng cho thấy, chúng ta ghi nhớ từ vựng tốt hơn khi gắn nó với một kỷ niệm cá nhân – và còn cách nào hay hơn để nhớ từ “cừu” bằng tiếng Trung ngoài việc tranh giành tài nguyên trong một ván Catan căng thẳng với bạn bè người Trung Quốc không nào?
Lý do #3: Cảm giác thành tựu (dù thắng hay thua!)
- Học tiếng Trung có thể là một thử thách, nhưng chiến thắng một ván Citadels cũng không dễ dàng gì!
Nhưng tin chúng mình đi – khoảnh khắc bạn hiểu được luật chơi bằng tiếng Trung, hoặc có thể giải thích luật cho bạn bè Trung Quốc, bạn sẽ cảm thấy tự hào thực sự.
Và nếu bạn còn có thể giành chiến thắng bằng tiếng Trung? Thì chắc chắn là cực kỳ hãnh diện rồi!
Lý do #4: Board game là một hoạt động giao tiếp
- Hầu hết chúng ta học tiếng Trung để có thể trò chuyện với người bản xứ, đúng không? Và có cách nào tốt hơn để kết bạn mới ngoài một ván Carcassonne đầy thú vị?
Một mẹo hay cho bạn…
Nhiều lần chúng mình đến các quán board game ở Trung Quốc chỉ với một, hai người bạn, và rồi có người địa phương đến ngỏ lời tham gia cùng. Nếu bạn đủ tự tin, hãy thử ngỏ ý tham gia vào một nhóm khác – đó là cách rất tự nhiên để luyện tiếng Trung với người bản địa!
Bạn thấy đấy, việc gặp gỡ và luyện tập tiếng Trung với người bản xứ có thể dễ dàng đến mức nào!
Nhưng tìm những board game tiếng Trung này ở đâu đây? Bạn đang tự hỏi đúng không?
Board Game Trung Quốc || Các Quán Chơi Board Game
Trong những năm gần đây, các quán cà phê và quán chơi board game ở Trung Quốc (桌游吧 – zhuōyóu bā) mọc lên khắp các thành phố.
Chúng mình đã thấy những quán này ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Hạ Môn, Đại Lý và Thành Đô, và những nơi khác.
Đây là không gian lý tưởng để các bạn trẻ tụ tập, nhâm nhi đồ uống cùng bạn bè và thử sức với những board game từ cổ điển đến hiện đại trên toàn thế giới – mà không cần phải mua trò chơi về nhà!
Các quán này thường được thiết kế với phong cách trẻ trung, sáng tạo, có kệ sách chất đầy các board game (hầu hết là phiên bản tiếng Trung) để khách lựa chọn.
Nhân viên ở đây vừa đóng vai trò pha chế đồ uống, vừa như người hướng dẫn board game. Họ sẽ đi quanh các bàn, giúp bạn hiểu rõ luật chơi và chiến thuật của từng trò.
Nếu bạn đang ở Thành Đô, đừng bỏ lỡ quán board game yêu thích của LTL – Born to Play 天生爱玩 (Tiānshēng Ài Wán), được điều hành bởi một người đam mê board game chính hiệu, Nichols (尼克).
Nichols luôn vui vẻ khi giúp đỡ du khách nước ngoài tìm một trò phù hợp với trình độ tiếng Trung của họ, thậm chí anh ấy có thể chơi ván đầu tiên với bạn để hướng dẫn luật chơi!
Phí chơi không giới hạn: 40 CNY/người/ngày. Ga gần nhất là Ga Võ Hầu (武侯立交) trên tuyến số 3.
Board Game Trung Quốc || Từ Vựng Cần Biết
Trước khi bắt đầu chơi board game với bạn bè người Trung, bạn sẽ cần nắm một số thuật ngữ cơ bản:
- Trò chơi bàn cờ 桌游 (zhuōyóu)
- Mặt bàn chơi 桌面 (zhuōmiàn)
- Luật chơi 规则 (guīzé)
- Lá bài 卡片 （kǎpiàn）
- Xúc xắc 骰子 (tóuzi)
- Bảng điểm 计分卡 (jìfēnkǎ)
- Bảng tính điểm 计分器 (jìfēnqì)
- Board game chiến thuật 策略桌游 (cèlüè zhuōyóu)
- Board game hợp tác 合作桌游 (hézuò zhuōyóu)
- Trò chơi thẻ bài 纸牌游戏 (zhǐpái yóuxì)
- Người chơi 1 玩家一 (wánjiā yī)
- Người chơi 2 玩家二 (wánjiā èr )
- Đến lượt bạn! 轮到你了！(lúndào nǐ le!)
- Ai thắng rồi? 谁赢了？(shéi yíng le?)
- Mình là quán quân! 我是冠军！(wǒ shì guànjūn!)
- Chúng ta thắng rồi! 我们是赢家！(wǒmen shì yíngjia!)
- Bạn thua rồi! 你输了！(nǐ shū le!)
Board Game Trung Quốc || Top 5 Trò Chơi Hay Nhất
#1 Catan 卡坦岛 (kǎtǎndǎo)
Điểm hay của trò chơi này là rất dễ hiểu, phù hợp cho những ai mới bắt đầu học tiếng Trung.
Bạn chỉ cần nắm vững số đếm tiếng Trung và tên của 5 tài nguyên chính trong game:
| Gạch 砖块 （zhuānkuài) | Gỗ 木材 (mùcái) |
| Len 羊毛 (yángmáo) | Lúa mì 谷物 (gǔwù) |
| Quặng 矿石 (kuàngshí) |
Chưa biết số đếm tiếng Trung? Học ngay trong 2 phút:
#2 Mật Danh 行动代号
Mật danh/Codenames là một trò chơi tương đối mới trên thị trường, hoàn toàn dựa vào việc đưa ra và đoán manh mối bằng lời nói theo cặp. Phiên bản tiếng Trung của trò chơi này là một cách tuyệt vời để cải thiện kỹ năng đọc của bạn.
Trò chơi có thể được điều chỉnh để phù hợp với nhiều trình độ tiếng Trung khác nhau, nhưng chỉ nên dành cho những ai đã học tiếng Trung ít nhất vài tháng.
Người học ở trình độ sơ trung hoặc trung cấp nên chọn trước các thẻ chữ Hán mà mình thấy quen thuộc, sau đó kiểm tra lại xem mọi người quanh bàn chơi có hiểu nghĩa của chúng trước khi bắt đầu hay không.
Nếu bạn chơi cùng nhóm có cả bạn bè người nước ngoài và người Trung Quốc, bạn cũng có thể thử kết hợp thẻ tiếng Anh với thẻ tiếng Trung để tạo thành một trò chơi song ngữ – hầu hết các quán cà phê board game ở Trung Quốc đều cung cấp cả hai phiên bản này.
MẸO HAY || Khi đến lượt bạn đưa ra manh mối cho đồng đội, hãy thử dựa vào các bộ thủ trong chữ Hán để hướng họ đến các thẻ bài đúng – đây là một chiến thuật không thể áp dụng trong phiên bản tiếng Anh!
#3 Carcassonne卡卡頌 (kǎkǎsòng)
Trong trò chơi Carcassonne, người chơi sẽ xây dựng bản đồ trong lúc chơi bằng cách đặt các mảnh ghép lại với nhau, tạo thành một bức tranh khổng lồ như trò xếp hình.
Những mảnh ghép này sẽ thể hiện các đặc điểm cảnh quan thời trung cổ như: Thành trì (城堡 chéngbǎo), đường đi (道路 dàolù), tu viện (修道院 xiūdàoyuàn) và đồng cỏ (草原 cǎoyuán).
Luật chơi khá đơn giản, và ở mức cơ bản nhất, bạn có thể chơi ngay cả khi chỉ biết một chút tiếng Trung.
Đối với những ai có trình độ cao hơn, đây cũng là cơ hội để rèn luyện kỹ năng tranh luận bằng tiếng Trung khi thảo luận về vị trí đặt quân.
Trò chơi này thường khiến người chơi tranh luận sôi nổi khi cố gắng giành được nhiều vùng đất nhất!
#4 Thành Phố Phồn Vinh 富饶之城
Một trò chơi tuyệt vời dành cho người học tiếng Trung ở trình độ trung cấp và nâng cao.
Trò chơi xoay quanh việc nhập vai vào tám nhân vật khác nhau, mỗi người có thể lựa chọn giao thương, trộm cắp hoặc thậm chí ám sát người chơi khác trong suốt ván đấu.
Trò chơi diễn ra nhanh, và bạn sẽ nghe đi nghe lại tên các nhân vật cũng như hành động của họ trong suốt quá trình chơi.
Dưới đây là tám nhân vật trong phiên bản cơ bản:
| Tiếng việt | Hán tự | Pinyin |
|---|---|---|
| Sát thủ | 刺客 | cìkè |
| Kẻ trộm | 盗贼 | dàozéi |
| Pháp sư | 魔法师 | mófǎshī |
| Quốc vương | 国王 | guówáng |
| Giám mục | 主教 | zhǔjiào |
| Thương nhân | 商人 | shāngrén |
| Kiến trúc sư | 建筑师 | jiànzhùshī |
| Lãnh chúa | 领主 | lǐngzhǔ |
#5 Khủng Hoảng Dịch Bệnh – Pandemic 瘟疫危机
Nếu bạn đang tìm một thử thách thực sự về ngôn ngữ, Pandemic chính là lựa chọn lý tưởng!
Không giống nhiều trò board game Trung Quốc khác, Pandemic là một trò chơi hợp tác – có nghĩa là bạn sẽ cần phối hợp chặt chẽ với đồng đội để “chiến thắng bàn cờ”. Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ có nhiều cuộc thảo luận chiến thuật để tìm ra cách tốt nhất nhằm chữa trị và ngăn chặn sự lây lan của bốn loại dịch bệnh nguy hiểm.
Đúng như tên gọi, trò chơi này sử dụng nhiều từ vựng y tế phổ biến như bùng phát (爆发) và kiểm dịch (检疫).
Dù những từ này có thể không xuất hiện thường xuyên trong hội thoại hàng ngày, nhưng biết chúng vẫn có thể rất hữu ích vào một lúc nào đó!
Board Game Trung Quốc || Các Trò Chơi Kinh Điển
Không có gì ngạc nhiên khi người Trung Quốc từ lâu đã thích quây quần cùng bạn bè và hàng xóm để chơi board game – từ trước cả khi các quán cà phê và quán bar chuyên về board game xuất hiện tại các thành phố như Bắc Kinh hay Thượng Hải.
Nếu bạn đi dạo qua bất kỳ công viên hoặc khu dân cư nào ở Trung Quốc vào một buổi tối mùa hè, chắc chắn bạn sẽ bắt gặp những nhóm người lớn tuổi quây quần bên bàn cờ, chơi Weiqi (Cờ Vây), Xiangqi (Cờ Tướng) hoặc trò chơi được yêu thích nhất tại Thành Đô – Majiang (Mạt Chược).
Thành Đô thậm chí còn có những quán chuyên chơi Mạt Chược, được trang bị lò sưởi dưới bàn để giữ ấm chân cho khách vào những ngày mưa lạnh.
Không giống như các board game hiện đại, những trò chơi truyền thống này không yêu cầu người chơi phải nói quá nhiều.
Tuy nhiên, Mạt Chược lại là một sự kiện mang tính xã hội cao, vì vậy bạn có thể tận dụng cơ hội này để giao lưu và luyện tập tiếng Trung.
Bạn bè, hàng xóm và thậm chí cả những người đi ngang qua cũng thường tham gia cổ vũ, đưa ra lời khuyên và thảo luận chiến thuật ngay bên lề – hoặc dùng trò chơi như một cái cớ để bàn luận về những tin tức mới nhất trong khu phố!
Nếu bạn trang bị cho mình một chút kiến thức cơ bản về luật chơi trước, không có lý do gì để không hòa mình vào đám đông quanh bàn cờ. Bạn sẽ được trải nghiệm một truyền thống đã tồn tại hàng ngàn năm ở Trung Quốc.
Bên cạnh những giá trị văn hóa mà bạn học được, đây còn là một cơ hội tuyệt vời để luyện nghe tiếng Trung qua những câu chúc mừng hay tiếc nuối của người bản xứ. Nếu bạn dành thời gian quan sát thường xuyên, có thể bạn sẽ còn nghe thấy một chút phương ngữ địa phương nữa đấy!
Rất có thể, một người dân thân thiện nào đó sẽ sẵn sàng chia sẻ cho bạn những bí quyết tinh tế của trò chơi và dự đoán xem ai sẽ là người chiến thắng.
Dưới đây là hướng dẫn nhanh về ba trò chơi truyền thống phổ biến nhất tại Trung Quốc:
#1 Cờ vây
Cờ vây là một trò chơi cờ hai người có nguồn gốc từ Trung Quốc hơn 5.000 năm trước. Nó lâu đời đến mức được cho là trò chơi cờ cổ nhất thế giới vẫn còn được chơi liên tục đến ngày nay!
Theo truyền thuyết, trò chơi chiến lược độc đáo này được Hoàng đế Nghiêu (2.255–2.206 TCN) phát minh ra để rèn luyện tính kỷ luật cho con trai Đan Chu, người vốn nổi tiếng ham chơi.
Nghệ thuật sắp đặt chiến lược những quân cờ đen trắng này nhanh chóng trở thành một trong bốn kỹ năng thiết yếu mà các nho sĩ Trung Quốc thời xưa phải thành thạo để được coi là người có học thức.
Ngày nay, cờ vây vẫn phổ biến chủ yếu ở khu vực Đông Á, nơi có hơn 20 triệu người chơi thường xuyên.
BẠN CÓ BIẾT? || Ở Trung Quốc, trẻ em thường được dạy chơi cờ vây ngay từ khi còn đi học!
Tuy nhiên, nơi lý tưởng nhất để tìm thấy người chơi cờ vây là các quán trà địa phương hoặc Công viên Nhân Dân.
Xem hướng dẫn về cách chơi tại đây:
#2 Cờ tướng (Cờ Vua Trung Quốc)
Cờ tướng, hay còn được gọi là “cờ voi” (象棋), là phiên bản truyền thống của cờ vua mà chúng ta quen thuộc trên thế giới.
Mục tiêu của trò chơi vẫn giống như cờ vua – chiếu tướng đối phương trong khi bảo vệ quân tướng của mình.
Tuy nhiên, để tăng độ thử thách, bàn cờ tướng có một “con sông” chạy ngang giữa hai bên.
Chỉ một số quân cờ mới có thể vượt qua sông, và khi vượt qua, khả năng di chuyển của chúng có thể thay đổi.
Một điểm khác biệt đáng chú ý nữa là cờ tướng có pháo, xe và voi – những quân cờ này trông hấp dẫn hơn nhiều so với tượng và mã trong cờ vua!
BẠN MUỐN TÌM HIỂU THÊM? Nếu muốn học cách chơi cờ tướng trong vòng vài phút, hãy xem hướng dẫn chi tiết của chúng mình về cờ tướng Trung Quốc!
#3 Mạt chược
Dù không phải là một board game theo nghĩa truyền thống – vì nó được chơi bằng quân bài trực tiếp trên bàn – nhưng mạt chược chắc chắn xứng đáng có mặt trong danh sách này!
Đây là trò chơi phổ biến nhất trên các con phố Trung Quốc.
Mạt chược được phát minh ở Trung Quốc vào thời nhà Thanh và thường được chơi giữa bốn người – mặc dù một ván đấu ở nơi công cộng thường thu hút cả một đám đông đứng xem xung quanh!
Nếu bạn muốn nắm vững các quy tắc, có rất nhiều hướng dẫn chi tiết bằng tiếng Việt có sẵn trên mạng. Nhưng về cơ bản, trò chơi xoay quanh việc rút và loại bỏ các quân bài có ký hiệu và ký tự Trung Quốc khác nhau để tạo thành một “bộ” nhất định.
Sẵn sàng học cách chơi chưa?
Video này tuyên bố có thể dạy bạn những điều cơ bản về mạt chược chỉ trong 2,5 phút!
Và đó chính là hướng dẫn đầy đủ giúp bạn tìm hiểu về các trò chơi bàn cờ Trung Quốc cũng như cách chơi chúng tại Trung Quốc. Ai bảo học ngôn ngữ nhàm chán chứ ha!
Board Game Trung Quốc || Câu Hỏi Thường Gặp
Cờ tướng có giống cờ vua quốc tế không?
Không, hai trò chơi này khá khác nhau.
Bàn cờ tướng (Xiangqi, nghĩa là “cờ voi” trong tiếng Trung) có một “con sông” chạy ngang giữa hai bên, khiến việc di chuyển phức tạp hơn. Bạn vẫn phải chiếu tướng đối phương, nhưng chỉ một số quân cờ mới có thể vượt sông.
Mạt chược có phải là một trò chơi bàn cờ Trung Quốc không?
Có! Mạt chược là một trò chơi bàn cờ (board game) rất phổ biến ở Trung Quốc, thường có 4 người chơi.
Có thể chơi board game ở đâu Trung Quốc?
Hiện nay, các quán cà phê và quán bar chuyên về board game (桌游吧 zhuōyóu bā) đang phát triển mạnh tại nhiều thành phố ở Trung Quốc.
Đây là những địa điểm lý tưởng để gặp gỡ và chơi cùng những người yêu thích trò chơi truyền thống.
Mạt chược trong tiếng Trung là gì?
Tên tiếng Trung của Mạt chược là 麻将 (májiàng), phát âm khá giống với tiếng Việt.